Στην εύφορη πεδιάδα νοτιοδυτικά της Χαλκίδας, απέναντι από τον Ωρωπό, αναπτύχθηκε από τα νεολιθικά χρόνια μέχρι τη σύγχρονη εποχή η Ερέτρια. Η πόλη υπήρξε σπουδαία ναυτική δύναμη σε όλη την αρχαιότητα με πρώτη αναφορά από τον Όμηρο, στον κατάλογο των πόλεων που συμμετείχαν με πλοίο στον Τρωϊκό πόλεμο.

Μαζί με τη Χαλκίδα πρωτοστάτησε στους δύο μεγάλους αποικισμούς (8ος και 7ος-6ος αι. π.Χ.), ενώ οι δύο πόλεις συγκρούστηκαν στον εμφύλιο πόλεμο για το Ληλάντιο πεδίο. Συμμετείχε με την Αθήνα στην Ιωνική Εκστρατεία (498 π.Χ.) και παρά την καταστροφή της από τους Πέρσες (490 π.Χ.) κατόρθωσε τη συμμετοχή της στους Περσικούς πολέμους με πλοία και οπλίτες. Υπήρξε μέλος της Αθηναϊκής Συμμαχίας (5ος αι. π.Χ.),αλλά στον Πελοποννησιακό πόλεμο (431-404 π.Χ.) υποστήριξε τη Σπάρτη.

Η Ερέτρια μετά τη μάχη της Χαιρώνειας (338 π.Χ.) βρέθηκε υπό Μακεδονική κυριαρχία μέχρι την επικράτηση των Ρωμαίων (198π.Χ.). Κατά τη Ρωμαϊκή περίοδο η πόλη γνώρισε μικρή ακμή αλλά σταδιακά εγκαταλείφθηκε. Η περιοχή εποικίστηκε το 1821 μετά την καταστροφή των Ψαρών από τους κατοίκους του νησιού.

Τη μακραίωνη ιστορία της Ερέτριας μαρτυρούν οι σπουδαίοι αρχαιολογικοί χώροι που ανακάλυψαν οι έρευνες της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, της Αμερικάνικης Αρχαιολογικής Σχολής και της Ελβετικής Αρχαιολογικής Σχολής.

Δυτική Συνοικία (Οικίες, Δυτική Πύλη, Ηρώον)
Αρχαίο Θέατρο Ερέτριας
Βόρειο Αρχαίο Γυμνάσιο
Ακρόπολη της Ερέτριας
Οικία των ψηφιδωτών
Σεβαστείο
Βόρεια Συνοικία (Οδική Αρτηρία, Ρωμαϊκό Τέμενος, Εργαστήρια)
Ναός Δαφνηφόρου Απόλλωνα στην Ερέτρια
Θόλος Ερέτριας
Αρχαία Λουτρά λιμανιού
Ναός της Ίσιδας στην Ερέτρια
Αρχαίο Νότιο Γυμνάσιο και Ιερό της Ειλειθυίας
Μακεδονικός τάφος των Ερώτων